İMAM ƏLİYYƏN-NƏQİNİN (Ə) DUA VƏ MÜNACAT VASİTƏSİLƏ DİNİ TƏBLİĞATI

Mьəllif: admin1

Tarix: 15-07-2022, 10:14

Bцlmə: İslam elimləri, İmam Əliyyən Nəqi (ə)

Şiə çox zəngin dua, münacat və ziyarət mədəniyyətinə malikdir ki, islami təriqətlərin heç birində bu qədər dua, münacat və ziyarətnamələr yoxdur.

Elə bu da şiə mədəniyyəti və cəmiyyətində dini ixlas, nəfsin saflaşması və paklanmasını gücləndirən şiəliyin mənəvi çöhrəsinin əlamətidir.

Şiə imamları arasında duanın çox önəmli və uca yeri vardır. Onlardan bəziləri dua haqqında çox təkid etmiş və bu barədə qiymətli bir irs qoymuşlar.

İmam Əliyyən-Nəqi (ə) öz proqramında dua və münacata çox əhəmiyyət vermiş, şiələri tərbiyə etməkdə, şiə mədəniyyət və təlimləri ilə tanış etməkdə dua və münacat qəliblərindən geniş surətdə istifadə etmişdir.

Bu dualarda Allahla raz-niyaz etməklə yanaşı, bəzi siyasi-ictimai məsələlərə də müxtəlif şəkillərdə işarə olunmuşdur.

Elə bu işarələr şiənin siyasi həyatında çox təsirli olmuş və nizamlı olaraq bəzi xüsusi məfhumları onların cəmiyyətinə təlqin etmişdi. İndi bu dualarda bəhs edilən bəzi məsələlərə işarə edirik:

1. Camaatla Əhli-beyt (ə) arasında rabitə yaratmaq: Mühəmməd (s) və Ali-Mühəmmədə (ə) tez-tez salavat göndərməyin kənarında ümmətlə Ali-Mühəmməd (ə) arasında möhkəm və qırılmaz bağlılıq yaratmağa xüsusi təkid edilmişdir.

Nümunə olaraq, bu duanın bir hissəsinə diqqət yetirək: “İlahi, Mühəmmədə (s) və Əhli-beytinə salam və salavat göndər, mənimlə onlar arasında olan əlaqəni dünya və axirətdə kəsmə, mənim əməllərimi onların hörmətinə xatir qəbul et!” (“Misbahul-mutəhəccid”, s.239.)

2. Əhli-beytin (ə) uca məqamı və rəhbərliyinə təkid etmək: İmam Əliyyən-Nəqidən (ə) nəql edilən və əlimizə çatmış ziyarətnamələrdə Əhli-beytin üstünlüyü, onların İslam ümmətinin rəhbəri olduğuna tez-tez təkid edilmiş və Rəsulullahın (s) xüsusi mənada Əhli-beyti “rəhmət mədənləri”, “elm xəzinədarları”, “ümmətin qüdrətliləri”,

“Allahın əmanətdarları”, “hidayət imamları”, “peyğəmbərlərin varisləri”, “dünya və axirət əhlinin höccətləri” və s. kimi təbirlərlə vəsf edilmişdir. (“Mən la yəhzuruhul-fəqih”, c.2, s.60)

Həmin ziyarətnamədə hidayət imamlarına xitab olunaraq belə deyilir: “Şəhadət verirəm ki, siz,hidayət edən, hidayət olmuş, məsum, fəzilətli, Allaha yaxın, təqvalı, sadiq, Allah tərəfindən seçilən və Ona itaət edən imamlarsınız.”

Burada imamların (ə) spesifik xüsusiyyət və fəzilətlərini qeyd etməklə yanaşı, imam Əliyyən-Nəqi (ə) şiələrə “imam” sözünə dəqiq şəkildə tərif vermiş və imamda zəruri xüsusiyyətləri bildirmişdir.

3. Əhli-beyt (ə) məktəbinə təkid etmək: “Dua” və “ziyarətnamə”lərin başqa bir hissəsində o həzrət şiələrə imamların uca məqamını öyrədir.

Onlar barədə şəhadət verərkən deyir: “Allah yolunda lazım olduğu kimi cihad etdiniz, dəvətini elan, ilahi hökmləribəyan etdiniz və sərhədlərini canlandırdınız.

Allahın hökmlərini yaydınız və ilahi adət-ənənələri qorudunuz. Quranın “təvil” və “tənzil”i, Allahın ayələri, nuru, açıq-aşkar dəlili sizin yanınızdadır və ixtilaflar sizinlə həll edilir.”

Beləliklə, imam Əliyyən-Nəqinin (ə) nəzərində ilahi maarif və təlimləri yalnız Peyğəmbərin (s) və onun Əhli-beytinin məktəbində axtarmaq lazımdır.

Yalnız Əhli-beytin məktəbi və təlimlərinə itaət edənlər haqq yoldadırlar; “Sizdən üz çevirən dindən çıxar, sizə itaət edənlər isə düz yolda olarlar.” (“Müsnədi-imam Hadi (ə)”, Əzizullah Ətarudi, səh.249.)

4. Zülm və sitəmlə mübarizə: Şiənin qəbul etdiyi ən aşkar məsələlərdən biri zülm və haqsızlıqla mübarizədir.

İmam Əliyyən-Nəqidən (ə) nəql edilən dualarda bu mətləb tamamilə müşahidə olunur. Bu dualardan biri də “məzlumun duası”dır. (“Müsnədi-imam Hadi (ə)”, Əzizullah Ətarudi, səh.189-190.)

Bu duada zalım və qəddarların zülmünün aradan qaldırılması üçün Allahdan kömək istənilir və zülmün aradan qaldırılması Allahın öhdəsinə qoyulsa da, lakin onda məqsəd camaata tətbiq olunan zülm və haqsızlıqdan xəbərdar etməkdir.

Zülmün aradan qaldırılmasında ən zəruri məsələ elə budur. Bu dua dövrün xəlifəsi Mütəvəkkilin imam Əliyyən-Nəqiyə (ə) rəva gördüyü zülm və xəyanətdən sonra o həzrətin dilində cari olmuş və siyasi məna daşıdığı gün kimi aydındır:

İlahi! Tezliklə möminləri əzabdan qurtar və onu (əzabı) açıq bir şəkildə zalımlara göndər.

İlahi! Əzabı sığınacaq istəyənlərdən uzaqlaşdır və onu məğrurlara və təkəbbürlülərə yağdır.

Ey mənim Allahım! Tezliklə haqq tərəfdarlarına kömək et və zülm tərəfdarlarını öldürücü zərbə ilə məhv et.

Ey mənim Allahım! Zalımları məhv et. İftira yaxanlara qəzəbli ol.

İmam Hadi (ə) Mütəvəkkilin etdiyi əzab-əziyyətlərdən təngə gəlir, Allah-taalaya yalvarıb, onu bu əzabdan qurtarmağını istəyir. Bunun üçün də belə dua edir: “…Ey mənim mövlam! Dəqiq bilirəm ki, sənin zalımlardan intiqam alıb məzlumun haqqını qaytaracaq bir günün vardır.

Yəqin ki, qəsbkarın cəzasını verib qəsb olunmuşun haqqını qaytaracaq bir zamanın vardır. Çünki heç bir inadkar təkəbbürlü Səndən qabağa keçə bilməz, Sənə qarşı çıxan heç bir şəxs əlindən qaça bilməz… Lakin mənim dözümsüz və taqətsiz olmağım Sənin təqdirinə səbir etməyə və hökmünü gizləməyə qoymur.

Sənin üzərimdə olan qüdrətin, ey sərvərim və mövlam, bütün qüdrətlərdən üstündür, səltənət və hakimiyyətin bütün səltənətlərə qalibdir.

Möhlət versən də, hər kəsin qayıdışı Sənə tərəfdir. Fürsət versən də, hər bir zalım Sənə tərəf qayıdacaq.

Sənin filankəsin oğlu filankəslə yaxşı rəftarın, onun üçün təyin etdiyin təqdirin uzun çəkməsi və ona möhlət verməyin artıq mənə zərər verir, əgər Sənə olan inamım və verdiyin vədə yəqinim olmasaydı, məyusluq mənə güc gələrdi. …Ey məzluma və haqqı pozulmuşa kömək edən! Səndən duamı qəbul etməyi diləyirəm.”

(Maide.az)