Hər kəs özünü Allahın xəlifəsi hesab edə bilərmi?

Mьəllif: admin1

Tarix: 4-08-2018, 16:10

Hər kəs özünü Allahın xəlifəsi hesab edə bilərmi?

Qurani-Kərim bəzən insanı məzəmmət edir, bəzən isə ona şərəfli və ali varlıq adlandırır. İnsana izzət və şərəf bəxş edən ayələrdən biri də, ona Allahın xəlifəsi olmaq şərəfinin verilməsidir.

Qurana əsasən bu məqam insandan başqası barədə deyilməyib. Hətta ən ali varlıq olan mələklərə belə ilk insan qarşısında səcdə etmək, təzim etmək əmr olunur. Bu əmr, yaradılacaq varlığda olan bir ucalığın göstəricisi idi. Mütəal Allah insanı Öz xəlifəsi adlandırır:

“Sənin Rəbbin mələklərə: “Mən yer üzündə bir canişin (xəlifə) bərqərar edəcəyəm!”– dedikdə...” (Bəqərə-30)

Quran, xəlifə deyərkən bu şərəfi bütün insanlara şamil edirmi, yoxsa xüsusi şəxslərə şamil olur? Quranın nəzərdə tutduğu xəlifə kimdir?

Hawzahnews.com agentliyi bu barədə Ayətulla Seyyid Sistaninin dəftərxanasına sual ünvanlayıb:

Quranda zikr olunan xəlifə kimdir? Hər kəs Allahın xəlifəsidirmi?

Cavab: Təfsiri-mizana əsasən deyilir:

Adı çəkilən xəlifəlik Allahın xəlifəsidir. Bəzi təfsirçilər qeyd edir ki,daima yer üzündə xəlifə olub və nəsli kəsilib. Sonra Allah onları insanla əvəz edib. Lakin bu münasib deyil.

Çünki Allah Təala “adları Adəmə öyrəti” ayəsi ilə mələklərə cavab verir. (Yəni mələklər xəlifə haqqında məlumatlı olsaydılar, Allaha biz Sənə ibadət edirik deməzdilər. Bu o deməkdir ki, mələklərin xəlifənin nə olmasından xəbərləri yox idi).

Xəlifəlik tək Adəmin özü ilə məhdudlaşmır, həm də onun övladlarına da şamil olur. Ayədə qeyd olunan “adları öyrətdi” kəlməsi insana elm əmanət etmək mənasındadır.

Bu elm insanda daimi və tədrici şəkildə aşkar olur. Əgər insan düzgün istifadə edə bilsə onda potensial halda olan bu elm real (güc, mövcud) hala çevrilər.

Quran ayələri xəlifəliyin umumi olması fikrini daha da gücləndirir:

“Yadınıza salın ki, O, sizi Nuh qövmündən sonra xələflər təyin etdi və sizi xilqətcə daha qüvvətli etdi. Allahın nemətlərini xatırlayın ki, bəlkə nicat tapasınız”. (Əraf-7)

“Sonra onların ardınca sizi yer üzündə xələflər etdik ki, görək necə davranacaqsınız”. (Yunus-14)

“Darda qalan kimsə yalvardığı zaman ona cavab verən, şəri sovuşduran və sizi yer üzünün xəlifələri edən kimdir?” (Nəml-62)

Qeyd edək ki, verilən təfsirə və Quran ayələrinə əsasən bütünlüklə insan, hər bir kəs Allahın yer üzündə olan xəlifəsidir. Bir xəlifə olaraq onun vəzifəsi Rəbbini tanımaq və Ona səcdə etmək, xəlifəlik məqamında özünü doğrultmaqdır. İnsan bu nail olmazsa öz xəlifəlik vəzifəsini yerinə yetirməmişdir demək:

“Mən cinləri və insanları ancaq Mənə ibadət etmək üçün yaratdım” (Zariyat-56)

(İslaminSesi)

« Dekabr 2024 »

Ça