Danışmağın ədəb qaydaları

Mьəllif: admin1

Tarix: 23-04-2023, 11:41

Danışmaq – bizə sadə bir iş kimi görünsə də, Allahın biz insanlara verdiyi ən böyük nemətdir.

“(Yaradılmışların ən heyrətamizi, varlığın şah əsəri, ən gözəl vücud, ruhi və cismi baxımdan yaradılış aləminin ən kamil varlığı olan) insanı yaratdı. Ona (ən heyrətamiz nemətlərdən olub, insanı digər canlılardan üstün edən və bəşər cəmiyyətinə ilahi vəhyin gəlməsinə səbəb olan) bəyan yolunu öyrətdi (qəlbində olanları dildə sözlər yaratmaqla başqasına çatdırmaq qüdrəti verdi)”. (“Rəhman” 3-4).

Qiyamət günü insandan dilinə görə sual olunar. “Məgər Biz ona iki (görən) göz vermədikmi?! Və (eləcə də) bir dil və iki dodaq (vermədikmi)?!”. (“Bələd” 8-9).

Peyğəmbərlərin (ə) gətirdiyi və nümayiş etdirdiyi möcüzələr arasında ən böyük möcüzə - Müqəddəs Qurani-Kərimdir.

Quran – insan dili ilə bəyan olunan İlahi kitabdır. Kafirlər onu eşidən zaman onu sehr hesab edirdilər. Bu da Quran bəyanlarının qüdrətindən xəbər verir.

O zaman ki, Allah Təala Həzrət Musanı (ə) peyğəmbər seçir, onun istədiyi ilk şey – səlis danışmaq qabiliyyəti olmuşdur.

Allah insanı yaratmışdır ki, layiqli sözlər danışsın. Qəbahətli sözlər danışmaq insana yaraşmaz. Bu səbəbdən Quran söyüş söyməyi və pis söz işlətməyi qadağan etmişdir.

Danışıq nemətinin öz ədəb və qaydaları vardır ki, hər bir insan ona riayət etməlidir.

- Danışıq əgər mülayim olarsa, qarşı tərəfə müsbət təsir göstərər. Əgər kobud olarsa, əksinə - ikrahına səbəb olar. Ona görə də insan gərək çalışsın mülayim və əxlaqlı danışsın.

- Allah Təala buyurur ki, insan danışan zaman fəsahətə riayət etməli və eşitməyi bacarmalıdır. Yəni, əgər qarşı tərəf danışırsa, susmalı və o, sözünü bitirəndən sonra danışmalıdır. Bu, danışıq nemətinin ədəb qaydalarındandır.

- Danışıqın başqa ədəb qaydası budur ki, danışan insan məntiqli olmalıdır. Yersiz sözlərdən çəkinilməlidir. “Ey iman gətirənlər, Allahdan qorxun, doğru və möhkəm söz danışın!”. (“Əhzab” 70).

- Danışığın başqa ədəbi budur ki, insan çox və mənasız danışmaqdan çəkinməlidir. Çünki hər nə qədər çox danışarsa, bir o qədər günah qazanar. Hər nə qədər yersiz söz deyərsə, başqalarının ikrahına səbəb olar.

Allahın bizlərə inayət etdiyi bu nemətə diqqət edək və onun haqqına və ədəb qaydalarına riayət və diqqət edək ki, insana bu dünyada ən çox günah qazandıran üzv – dildir. (Deyerler.org)

« Dekabr 2024 »

Ça