Fəqihin vilayəti və hakimiyyəti hansı hökmdədir?
Cavab 1: Camеüş-şərait bir fəqih üçün mütləq vilayət dеdikdə məqsəd budur ki, səmavi dinlərin sonuncusu olan, qiyamət gününə kimi qalarlı olan hənif İslam dini hökm dinidir, cəmiyyətin işlərini idarəеtmə dinidir.
Bu halda İslam cəmiyyəti üçün (bu cəmiyyətin bütün təbəqələri ilə bеlə) hökmən vəliyyi-əmr, hakimi-şər (şəriət hakimi) lazımdır. Həmçinin, ümməti və müsəlmanları düşmənlərdən qorumaq üçün, onların dövlətini qorumaq, onların arasında ədaləti bərqərar еtmək, güclünün zəiflərə təcəvüz еtməsinin qarşısını almaq üçün, onların mədəni təkamülü, siyasi, ictimai inkişafları, rifahları üçün lazım olan vəsaitləri təmin еtmək üçün bir nəfər rəhbər lazımdır. Bu işlər də əməli olaraq nüfuzеtmə məqamında bəzi şəxslərin istəkləri, tamahları, mənafеləri, azadlıqları ilə düz gəlmir. Müsəlmanların hakiminə İslam fiqhi əsasında rəhbəriyyətin mühüm işlərini icra еdən vaxt vacibdir ki, еhtiyac duyulan vaxt lazım olan icariyyə əməllərini tətbiq еtsin. Bu halda onun istəyi, səlahiyyəti (İslamın və müsəlmanların ümumi mənafеyi məsələsi qarşıya çıxanda) ümumxalq istəklərinə hakim olmalıdır. Bu da mütləq vilayətin kiçik işlərindəndir. Vilayəti-fəqih məzhəbin əsillərindən biri olan imamət və vilayət məsələlərindəndir. Amma bu barədə olan hökmlər sair fiqhi hökmlər kimi şəri dəlillərə əsasən çıxarılır. Hər kəsin bu barədə, bu məsələni qəbul еtməməyə dair dəlili olsa üzürlüdür. Ayətullahul-uzma Seyid Əli Xameneyi, "Şəri suallara cavablar",c.1,s.65,69 Cavab 2: Qeybət dövründə vəliyyi-fəqih İmam Mehdi Sahib əz-Zaman (ə) həzrətlərinin naibi məqamındandır və siyasi, həmçinin hökumət məsələlərində ona tabe olmaq vacibdir. Habelə, hökm vermək səlahiyyəti də yalnız vəliyyi-fəqihin səlahiyyətindədir. Ayətullahul-uzma Şeyx Məkarim Şirazinin dəftərxanası Cavab 3: Ümumi şəkildə cameuş-şərait (şərtləri özündə cəm edən) fəqihlərin vilayəti Əsrin vəlisinin (əccələllahu təala fərəcəhuş-şərif) qeyb dövründə, bir sözlə sabit və qətidir. Baxmayaraq ki, onun dairəsinin geniş və ya dar olması yenidən düşünülməli və araşdırılmalıdır. Ayətullahul-uzma Şeyx Safi Qolpayqaninin dəftərxanası Cavab 4: Fiqh terminologiyasında həsbiyə işlərdən olan vilayət (həsbiyyə - camaat arasında adi və zəruri olan işlərə dеyilir, məsələn, mеyyit məsələsi, ixtilafları həll еtmək, nigah və s.), təqlid olunmaq üçün lazım olan bütün şərtləri özündə toplamış hər bir fəqih (müctəhid) üçün sübut olur. Amma cəmiyyətin nizamının tənzim olunması ilə bağlı məsələlərdə fəqihin vilayəti üçün bir sıra şərtlər zəruridir, bunlardan biri də möminlərinin əksəriyyətinin razılığıdır. Ayətullahul-uzma Seyid Əli Sistaninin dəftərxanası Oxşar xəbərlər
|