İBADƏT ZAMANI QƏLB İŞTİRAKININ ZƏRURƏTİ

Yaxşı diqqət etsək, namaz və dualarımızın günahdan savay bir şey olmadığını görərik. Bu mövzunu sadə bir misalla bəyan edək. Hərçənd Allah bu növ misallar çəkilməsindən uzaqdır; lakin bizim düşüncə səviyyəmiz aşağı olduğundan bu növ misallarla zehni hazırlıq əldə etməliyik. Fərz edin ki, uzun bir ayrılıqdan sonra yaxın dostu görürük və bir neçə saat birlikdə olmaq qərarına gəlirik; lakin görüş zamanı üzümüzü çevirib öz işimizlə məşğul oluruq. Belə bir rəftar necə də təhqiredicidir! Əgər görüşdüyümüz şəxs böyük bir şəxsiyyət olarsa, bu rəftar daha kobud və ədəbsiz görünər. Namaz zamanı diqqətimizin Allahda olmaması qeyd olunan rəftardan daha kobud, daha pisdir. Allah ünsiyyət icazəsi və özü ilə söhbət üçün tövfiq verdiyi halda Ona qarşı diqqətsiliyimiz böyük cəzaya layiqdir. O, əməlimizə görə bizi özündən uzaqlaşdırsa, yersiz olmaz. Lakin O bizi rədd etmir və həmişə ziyafət süfrəsində oturmağa çağırır.
Allahın bağışlama və əfvi bizi qürurlandırmamalıdır. Biz öz mərifətimiz qədərində və bacardığımız səviyyədə səhlənkarlıq etməməliyik. Yalnız tələffüz edilən, ibdatə ruhu olmayan namaz və ibadət ilahi lütfdən məhrumdur. Əlbəttə, onların mənasını və dəyərini bilməsək də tərk etməməliyik. Əslində ibadətimizin, namazımızın və duamızın qəlbən olması, ruhiyyə tapması mənasının dərk olunması üçün çalışmalıyıq. Əgər aşağı səviyyədə ibadətləri dərk etsək, onları əvəz edəcək bir şey tapmayacağıq.
İbadətləri, xüsusi ilə də vacib namazları təxirə salmaq çox yanlış bir işdir. Namaz bir müddət təxirə düşdükdən sonra onu daha həvəslə qılacağımız təsəvvür olunmamalıdır. Bir çox hallarda bu təxir şeytanın vəsvəsəsi ola bilər; yorğunluq, iş və bu kimi bəhanələrlə fəzilət vaxtı keçəndən sonra qılınan namazlar daha ruhiyyəsiz və naqis olur.
Beləliklə, aşağı səviyyədə olan ibadətlərimizi tərk etməməliyik. Çalışmalıyıq ki, bu ibadətlər daha gözəl olsun və Allah ilə düşüncə və tədəbbürlə üzləşək.
Oxunuşu aşağı səviyyədə olan ibadətlərdən uzaqlaşmaq özü günah və ədəbsizlikdir. Əməli tərk etmək hünər deyil, əməli kamilləşdirmək və Allah qarşısında daha ədəbli olmaq mühümdür.
Bəzi dardüşüncəli insanlar deyir: “Mənası anlanılmayan namaz və dua faydasızdır”. Lakin həqiqətdə belə deyil. Biz ibadətlərin daha dəyərli olması üçün çalışmalıyıq. Allah qarşısında bəndəlik vəzifəsində səhlənkarlıq etdiyimizi və ibadətlərin daha yaxşı dərk olunması üçün çalışmadığımızı etiraf etməliyik; qəlbimiz ona biganə olsa da, ibadət əmr etdiyi üçün abid görkəmi almalıyıq. Gərək Allahdan bizə qəlb iştirakı, diqqət və daha yaxşı ibadət üçün tövfiq əta edib, özünə münasibətdə düşüncə, ədəb və məhəbbətimizi artırmasını istəyək.